Almanya’da Türkçe Anadili Kullanımı: Kuzey Ren-Vestfalya’da Veli Görüşlerine Dayalı Bir İnceleme
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.17106879Anahtar Kelimeler:
Türkçe anadili, veli görüşleri, iki dillilik, anket, Kuzey Ren-Vestfalya, Turkish as a heritage language , bilingualism, parental perspectives , survey , North Rhine-WestphaliaÖzet
ÖZET
Bu çalışma, Almanya'nın Kuzey Ren-Vestfalya (NRW) eyaletinde yaşayan Türk kökenli öğrencilerin anadili Türkçeyi ders dışında kullanma durumlarını veli görüşleri doğrultusunda incelemeyi amaçlamaktadır. İki dillilik bağlamında, göçmen çocukların anadili kullanımları yalnızca okul içi derslerle sınırlı kalmamakta; sosyal çevre, dijital medya ve aile içi iletişim gibi çok yönlü faktörlerle şekillenmektedir. Bu bağlamda, çalışmada nicel araştırma yöntemi kullanılmış ve Türkçe dersi alan öğrencilerin velilerine yönelik anket uygulanmıştır. 213 veliye ulaşılan araştırmada, anket formu Likert tipi kapalı uçlu soruların yanı sıra açık uçlu yorum alanlarını da içermektedir. Veriler frekans, yüzde ve çapraz tablolar ile analiz edilmiş; açık uçlu yanıtlar tematik analiz yöntemiyle değerlendirilmiştir. Araştırma bulguları, velilerin büyük çoğunluğunun Türkçeye karşı olumlu bir tutum sergilediğini ancak çocukların günlük yaşamda dili aktif kullanmakta zorlandığını ortaya koymaktadır. Sosyal çevre, dijital medya kullanımı, arkadaş ilişkileri ve evde konuşulan dilin Türkçeye maruziyeti önemli ölçüde etkilediği belirlenmiştir. Veliler, anadil bilincinin güçlendirilmesi için okul-aile iş birliğinin önemine dikkat çekmiştir. Çalışma, anadili Türkçenin sürdürülebilirliğinin yalnızca kurumsal yapılarla değil, aynı zamanda aile ve toplum temelli destek mekanizmalarıyla sağlanabileceğini ortaya koymaktadır.
Referanslar
Babbie, E. (2010). The practice of social research (12th ed.). Wadsworth Cengage Learning.
Baker, C. (2001). Foundations of bilingual education and bilingualism (3rd ed.). Multilingual Matters.
Bialystok, E. (2001). Bilingualism in development: Language, literacy, and cognition. Cambridge University Press.
Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), 77–101. https://doi.org/10.1191/1478088706qp063oa
Cummins, J. (2000). Language, power and pedagogy: Bilingual children in the crossfire. Multilingual Matters.
Cummins, J. (2001). Negotiating identities: Education for empowerment in a diverse society (2nd ed.). California Association for Bilingual Education.
Fishman, J. A. (1991). Reversing language shift: Theoretical and empirical foundations of assistance to threatened languages. Multilingual Matters.
García, O. (2009). Bilingual education in the 21st century: A global perspective. Wiley-Blackwell.
Gogolin, I. (2002). Linguistic and cultural diversity in Europe: A challenge for educational research and practice. European Educational Research Journal, 1(1), 1–16.
Grosjean, F. (1982). Life with two languages: An introduction to bilingualism. Harvard University Press.
Karasar, N. (2021). Bilimsel araştırma yöntemi (36. baskı). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. ISBN 9786053209293
Krashen, S. D. (1982). Principles and practice in second language acquisition. Pergamon Press.
Livingstone, S., & Helsper, E. J. (2007). Gradations in digital inclusion: Children, young people and the digital divide. New Media & Society, 9(4), 671–696. https://doi.org/10.1177/1461444807080335
Marsh, J., Brooks, G., Hughes, J., Ritchie, L., Roberts, S., & Wright, K. (2015). Exploring play and creativity in pre-schoolers’ use of apps: Final project report. University of Sheffield.
Ministerium für Schule und Bildung des Landes Nordrhein-Westfalen (2021). Herkunftssprachlicher Unterricht in Nordrhein-Westfalen: Bericht zur Situation und Perspektive. MSB NRW.
Nar, M. Ş. (2019). Kültürel kimlik sorunsalı: Görecelik mi, evrenselcilik mi? Yoksa uzlaşı mı? Antropoloji, (37), 72–80. https://doi.org/10.33613/antropolojidergisi.529387
Pavlenko, A. (2004). ‘Stop doing that, Ia komu skazala!’: Language choice and emotions in parent–child communication. Journal of Multilingual and Multicultural Development, 25(2–3), 179–203. https://doi.org/10.1080/01434630408666528
Reich, H. H., & Roth, H.-J. (2002). Sprachenpolitik und schulische Bildung in der Bundesrepublik Deutschland. Zeitschrift für Erziehungswissenschaft, 5(2), 183–197. https://doi.org/10.1007/s11618-002-0023-9
Selwyn, N. (2013). Education in a digital world: Global perspectives on technology and education. Routledge, New York
Sönmez, H. (2020). İki dilli Türk çocuklarının Avrupa’daki ülkelere göre Türkçe eğitimleri ile ilgili bir literatür değerlendirmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 12–33.
Şengül, K., & Çetin, G. (2022). İki dilli Türk çocuklarının Türkçe öğrenme sorunları: Almanya örneği. Aydın TÖMER Dil Dergisi, 7(1), 117–149.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Hüseyin Çakmak, Sead Ibrić

Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Lisans
Dergimizde yayımlanan makaleler, Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası (CC BY 4.0) ile lisanslanmıştır.
Bunları yapmakta özgürsünüz:
- Paylaş — Dergide yayımlanan eserleri her ortam veya formatta kopyalayabilir ve yeniden dağıtabilirsiniz. Her türlü amaç için, ticari amaç da dahil
- Uyarla — Her türlü amaç için (ticari amaç da dahil) karıştır, aktar ve mevcut eserin üzerine inşa et her türlü amaç için kullanılabilir.
- Lisans şartlarını yerine getirdiğiniz sürece, lisans sahibi bu özgürlükleri (belirtilen hakları) iptal edemez.
Aşağıdaki şartlar altında:
- Atıf - uygun referans vermeli , lisansa bağlantı sağlamalı ve değişiklik yapıldıysa bilgi vermelisiniz. Bunları uygun bir şekilde yerine getirebilirsiniz fakat bu, lisans sahibinin sizi ve kullanım şeklinizi onayladığını göstermez.
- Ek sınırlamalar yoktur - Lisansın izin verdiği hakları başkaları üzerinde kanunlarla ya da teknolojiyi kullanarak sınırlayamazsınız.

